Қазіргі таңда әлемнің көптеген елдерінде ғылым мен технологияның дамуы жаңа кезеңге көтерілді. Соның ішінде жасанды интеллект (ЖИ) жүйесі қоғам өмірінің барлық саласына еніп, оның ішінде білім беру үдерісін жаңғыртудың тиімді тетігіне айналып отыр. Білім саласына жасанды интеллектіні енгізу – заман талабы әрі сапалы білім берудің негізгі кепілі болып табылады.
Жасанды интеллект – адамның ойлау, талдау, үйрену және шешім қабылдау қабілеттерін компьютер арқылы жүзеге асыратын технологиялар жиынтығы. Бұл жүйе деректерді талдап, талқылап, соның негізінде нақты шешім қабылдай алады. Қазіргі уақытта ЖИ білім беру үдерісін жекелендіруге, оқу сапасын арттыруға және оқушылар мен мұғалімдердің жұмысын жеңілдетуге бағытталған маңызды құрал ретінде қарастырылуда
Білім беру саласында жасанды интеллектінің қолданылу аясы жыл сайын кеңеюде. Ең алдымен, ол жекелендірілген оқыту жүйесін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Мұндай жүйеде әрбір оқушының қабілеті, оқу қарқыны және қызығушылығы ескеріледі. ЖИ платформалары оқушылардың оқу нәтижелерін автоматты түрде талдап, олардың әлсіз тұстарын анықтап, тиісті ұсыныстар ұсынады. Сонымен қатар, жасанды интеллект бағалау және талдау үдерісін жеңілдетеді. Мұғалімдер тест нәтижелерін, жазбаша жұмыстарды немесе жобаларды бағалау барысында көп уақыт жоғалтпайды. Арнайы бағдарламалар мен жүйелер оқушылардың жетістіктерін объективті түрде сараптап, нақты нәтижелер ұсына алады. Бұл мұғалім еңбегін тиімді ұйымдастыруға септігін тигізеді.
ЖИ мұғалімнің орнын алмастырмайды, керісінше оның кәсіби қызметін қолдайтын тиімді құралға айналуда. Мұғалімдер жасанды интеллект көмегімен оқу жоспарын құру, оқу материалдарын жүйелеу, күрделі тақырыптарды түсіндірудің жаңа әдістерін әзірлеу сияқты жұмыстарды жеңілдете алады. Сонымен қатар, ЖИ мұғалімге әрбір оқушының білім деңгейін бақылауға, жеке оқу траекториясын айқындауға мүмкіндік береді.
Жасанды интеллект құралдары білім алушыларға да үлкен көмек көрсетуде. Онлайн-платформалар мен оқу қосымшалары оқушылардың білімін жетілдіруге, қателіктерін түзетуге, жаңа тақырыптарды өз бетінше меңгеруге мүмкіндік береді. Мәселен, шетел тілдерін үйрететін қолданбалар оқушының айтылымын талдап, автоматты түрде кері байланыс береді. Ал виртуалды көмекшілер тәулік бойы оқу процесін қолдап, қосымша түсіндірмелер ұсынады.
Елімізде де білім беру саласына жасанды интеллект элементтерін енгізу бағытында нақты жұмыстар атқарылуда. «Цифрлық ұстаз», «Smart education», «Ashyq sabak» секілді жобалар оқу үдерісін заманауи технологиямен ұштастыруды көздейді. Университеттер мен мектептерде ЖИ негізіндегі оқу платформалары мен тест жүйелері енгізіліп, оқытудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік беріп отыр. Дегенмен, жасанды интеллектіні қолдану кезінде ақпараттық қауіпсіздік, дербес деректерді қорғау және этикалық нормаларды сақтау мәселелеріне де назар аудару қажет. Технология қаншалықты дамығанымен, білім берудің рухани және адамгершілік қырын тек ұстаз ғана қалыптастыра алады. Сондықтан жасанды интеллект – мұғалімнің орнын басатын емес, оның жұмысын жетілдіретін құрал екенін ұмытпаған жөн.
Қорытындылай келе, жасанды интеллект – білім беру жүйесін жаңа деңгейге көтерудің тиімді тетігі деуге болады. Ол оқу сапасын арттырып қана қоймай, білім алушылардың жеке қабілеттерін дамытуға және мұғалімдердің кәсіби шеберлігін жетілдіруге мүмкіндік береді. Болашақта жасанды интеллектіні білім саласында тиімді пайдалану – еліміздің зияткерлік әлеуетін нығайтып, инновациялық даму жолына бастайтын маңызды бағыт болмақ.
Әсел Аманбек,
Оқушылар сарайының «Ағылшын
грамматикасы» үйірмесінің жетекшісі.
