Қазақ педагогикасы мен оқу-ағарту ісінде ерекше із қалдырған Халел Досмұхамедұлы «Білім оңайлықпен қолға түспейді. Білім алуға көп еңбек керек. Аса сабыр керек. Білім мысқылдап кіреді. Білімді болу үшін көп сарғаю керек… Білім алудың жолы көп, жолдың ішіндегі ең төтесі – жақсы мектеп, білімді мұғалім, мұнан қалса, ел ішінде көпке түсінікті болып жазылған білім кітаптары» деген екен. Біздің қазақ даласында алғаш мектептер ашылғаннан бастап оқу-ағарту ісі талай соқтықпалы-соқпақсыз жолдардан өтіп, бүгінде бағыт-бағдары айқын салаға айналып отыр. Отандық педагогиканың теориялық негіздерін айқындау өте күрделі процесс, ал сол бір қалыпқа түскен жүйенің жандануы үшін жаппай білім қуу жолына түсуіміз бек қажет. Сонда ғана дамыған мемлекеттермен иық тірестіре аламыз, тереземіз тең болады.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың мемлекет тізгінін қолға алған күнінен бастап білім жүйесінде түрлі бастамалар қолға алынып, тың идеялар жүзеге асуда. ҚР Білім және ғылым министрлігі екіге бөлініп, ҚР Оқу-ағарту министрлігі және ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі болып қайта құрылуынан-ақ көп дүниені аңғаруға болады. Сондай-ақ, Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлы «Білімді ұлт» сапалы білім беру» ұлттық жобасын бекітіп, аталмыш жоба аясында 5 жылда білім саласында бірқатар жұмыс атқарылды. Атап айтқанда, ұлттық жобада балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және біліммен қамту, қалалық және ауылдық мектептер арасындағы оқыту сапасындағы алшақтықты азайту, оқушы орындарының тапшылығы проблемаларын шешу үшін мектептер салу, қауіпсіз және жайлы білім беру ортасын құру сынды мәселелерін оңтайлы шешу жолдары қарастырылды. Бұл жобаның біздің ауданға да берері көп болды.
Мектептің жайлылығы, мұғалімдердің өзін жетілдіруі, оқушылардың алаңсыз білім алуы үшін директор да жан-жақты әрі жаңашылдыққа бет бұруы тиіс. 2023 жылдан бастап жүзеге асқан «Білім берудегі өзгерістердің 1000 көшбасшы» жобасы да біздің аудан үшін олжалы болды. Атап айтсақ, Төле би ауылындағы М.Әуезов атындағы орта мектеп директоры Дархан Татибеков, Шу қаласындағы А.С.Макаренко атындағы орта мектеп директоры Асхат Тунгатаров, Көктөбе ауылындағы Жамбыл атындағы орта мектеп директоры Индира Диханбаева кадр резерві бағдарламасының түлектері. Еліміздің түкпір-түкпірінен аталған жобаға қатысқан үміткерлердің арасынан суырылып шығып, көшбасшы атанудың өзі жоғары білім мен қажырлы еңбекті талап етеді. Осы тұста жоғарыда аталған жас директорларымызды мақтанышпен айтпай кетуге болмайды. Бұған қоса, «Мемлекеттік білім беру ұйымдарының бірінші басшыларына ротация жүргізу қағидаларына» сәйкес 5 жыл немесе одан көп отырған директорлар арасында да ауыс-түйістер орын алды. Өгерістерді талап ететін заманда өзінің жинақтаған тәжірибесін өзге білім беру ұйымдарына бөлісе білудің өзі де білім сапасын алға жылжытады.
Қашанда білімнің маңызы зор. «Оқу инемен құдық қазғандай» демекші, ізденген жан мұратқа, талаптанған, талпынған жан білім шыңына шығады. Әр өңірде білім жолында тер төгу арқылы, ауыр жүкті арқаласа да ақырын жүріп, анық басып, талай жетістіктерге жетіп жүрген педагогтар бар, өзі ғана жетістікке жетіп қоймай, білгенін оқушысына бөлісіп, санасына сәуле құйып, әр пәннің қыр-сырын ұқтыру арқылы ұстаздан озар шәкірт тәрбиелеуде. Шу ауданына қарасты білім беру мекемелерінен де оқ бойы оза шауып, облыстық, республикалық, халықаралық деңгейде көрініп, үлкен марапаттарға ие болып жүрген педагогтар мен оқушылар баршылық.
Білім мен тәрбиенің жүгін арқалатар әр жылдың өзінің берген жемісі болады, сол секілді 2024-2025 оқу жылы да Шу ауданының білім бөлімі үшін табысты аяқталды. Былтырғы оқу жылының бастамасы қос жетістікпен басталғаннан-ақ, оқу жылы табысқа толы жыл болады деп топшыладық. Нақтылар болсақ, С.Сейфуллин атындағы орта мектептің биология пәні мұғалімі Кенжебекова Мереке Лескуловна “Үздік педагог-2024” атанып, 3,6 млн сыйақыға ие болды. Шу ауданы білім бөлімінің әдістемелік кабинетінің әдіскері Әметқызы Сержанкүл “Үздік әдіскер-2024” номинациясын иеленіп, 150000 теңгенің сертификатын алды.
«Экологиялық білім берудің үздік ұйымы» байқауының облыстық кезеңінен Жібек жолы мектеп лицейі І орын, Б.Момышұлы орта мектебі ІІ орын иеленсе, ал республикалық кезеңінен Жібек жолы мектеп-лицейі жүлделі ІІ орын иеленді. «Дарынды балаға-талантты ұстаз» педагогикалық олимпиадасының республикалық кезеңінен Мұхтар Әуезов атындағы орта мектептің ағылшын тілі пәні мұғалімі Советбек Дания ІІІ дәрежелі диплом жүлдегері атанды. Математика пәні мұғалімдерінің «Математикалық лига» II облыстық командалық олимпиадасына А.Байтұрсынұлы мектеп-гимназиясының мұғалімі А.К.Тилекеев, Абай атындағы орта мектебінің мұғалімі А.Х.Ибрагимова, Мойынқұм атындағы орта мектебінің мұғалімі Н.С.Узенбаев, Жібек жолы мектеп-лицейінің мұғалімі Г.М.Тулегеновалар қатысып, ІІІ дәрежелі дипломды иеленді.
«The Ulytau Educational Foundation» қоғамдық қайырымдылық қоры мен «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС ұйымдастыруымен “Туған жерге қамқорлықпен” экомарафоны атты экологиялық жобалар байқауында Төле би атындағы орта мектебінің оқушылары (жетекшісі С.Харсанова) І орынға ие болып, 900000 теңге қаржылай сыйлық алса, Д.Қонаев атындағы орта мектебінің оқушылары (жетекшісі Н.Шепеленко) ІІ орын алып, қаржылай 800000 теңге иеленді, ал С.Шәкіров атындағы орта мектебінің оқушылары (жетекшісі А.Айдаралиева) ІІІ орын иеленіп, қаржылай 700000 теңгеге ие болды.
Жоғарыда аталған экомарафон жоғары биліктің тікелей бақылауында болғандықтан, мамыр айында елорда төрінде өткен “Балалар Таза Қазақстан үшін!” республикалық экофестиваліне Төле би атындағы орта мектептің директоры Ардақ Джангарашева мен аталған мектептің 9 сынып оқушысы Оразалы Нұргүл шақырылып, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың арнайы бағалы сыйлығы және ҚР Оқу-ағарту министрлігінің Алғыс хатымен марапатталып қайтты. Міне еңбектің, ізденістің арқасында алақандай Шу ауданының оқушылары биіктерден көрініп, Президентіміздің марапатын алу бақытына бөленіп жатқандығы Шу ауданы үшін үлкен мәртебе.
Шу өңіріндегі таланттарды тудырған қасиетті өлке Жүсіп Баласағұн ауылында орын тепкен Кенен Әзірбаев атындағы орта мектептің оқушысы Аралбай Айман Жамбыл облысының атынан Семей қаласында өткен республикалық «Абай оқулары» халықаралық конкурсына қатысып, жүлделі І орынды иеленіп, қаржылай 50 мың теңгенің сертификатына ие болды. Атап өтерлігі, бұл шығармашылық байқауға еліміздің түкпір-түкпірінен, тіпті алыс-жақын шетелдерден 170-тен астам үміткер қатысқан.
Бұдан бөлек, Шу ауданы білім бөліміне қарасты білім беру ұйымдарының шәкірттері түрлі байқаулар мен ғылыми зерттеу жобаларынан да қанжығалары бос қайтқан емес, облыс, республика деңгейінде топ жарып жүр. Оны бір мақалада қамтып өту де мүмкін емес. Ең басты жетістік, 2024-2025 оқу жылында ауданымыздың 39 білім ошағынан 1236 түлек аяқтап, 77 түлек «Алтын белгі» төсбелгісін иеленіп отыр. 2024-2025 оқу жылын ауыз толтыра айтарлықтай жетістіктермен аяқтасақ, алдағы 2025-2026 оқу жылына да үлкен жетістікпен қадам басқалы отырмыз. Күні кеше ғана облыстық тамыз кеңесінде Төле би атындағы орта мектебі “Ең үздік қала мектебі” номинациясын иеленіп, облыс әкімі Ербол Қарашөкеевтің қолынан 1000000 теңгенің сертификатын алды.
“Болат қайнауда шынығады, батыр майданда шынығады” демекші, түрлі байқауларға қатысып, шыңдалу жолына түскен мұғалімдеріміз бен оқушыларымыз әлі де талай асуларды бағындыратынына сеніміміз мол! Бой жарыстыратын емес, ой жарыстыратын заманда біліммен қаруланған жастарымыз көп болсын! Әулиеата өңірінің абыройы әлем елдерінде асқақтай берсін!
Айғаным Асқарбек.
