Бүгінгі таңда елімізде құқықтық мемлекет құру ісі қарқынды дамуда. Бұл бағытта сот жүйесінің алатын орны ерекше. Себебі сот төрелігі – заң үстемдігінің, әділдіктің және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғаудың негізгі кепілі.
Сот төрелігінің сапасын бағалауда ең алдымен назар аударылатын мәселе – шығарылатын сот актілерінің деңгейі. Сот актісі – кез келген істің соңғы нәтижесі, ол азаматтардың әділдікке деген сенімін қалыптастыратын басты құрал болып табылады. Сондықтан сот актісінің сапасы – әрбір судьяның кәсіби дайындығының, біліктілігінің және заңға адалдығының айқын көрсеткіші.
Сот актісінің маңызы
Сот актісі – тек заң нормаларына сүйенген ресми құжат қана емес, сонымен бірге қоғам алдындағы судьяның әділдігі мен кәсібилігінің дәлелі. Әрбір сот шешімі айқын, түсінікті әрі негізді болуы тиіс. Себебі, азаматтар қабылданған актіден тек қана заңды баптардың тізбегін емес, істің мән-жайының толық қарастырылып, әділ қорытынды жасалғанын көруі қажет.
Шу аудандық сотының тәжірибесінде де осы қағидат басты назарда ұсталады. Әрбір істі қарау барысында судьялар дәлелдемелерді жан-жақты талдап, заң нормаларын дұрыс қолдануға, азаматтардың құқықтарын барынша қорғауға тырысады. Бұл ретте сот актілерінің сапасы – аудандық сот жұмысының негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылады.
Судьяның кәсіби деңгейі мен жауапкершілігі
Судья жұмысы – аса жауапты әрі күрделі міндет. Себебі, шығарылған әрбір шешім тек тараптарға ғана емес, тұтас қоғамға ықпал етеді. Осы орайда сот актісі судьяның кәсіби білімімен қатар, оның өмірлік тәжірибесін, әділдікті ұстануын, заңға деген адалдығын айқындайды.
Шу аудандық сотының судьялары сот төрелігін жүзеге асыруда әділдік пен заңдылық қағидаттарын басшылыққа алады. Әрбір қабылданған шешім – олардың кәсіби дайындығының, жинақтаған тәжірибесінің нәтижесі. Мұндай талап сот төрелігінің сапасын арттыруға, азаматтардың сот билігіне деген сенімін нығайтуға ықпал етеді.
Азаматтардың сенімі – басты құндылық
Сот жүйесіне деген сенім – құқықтық мемлекеттің берік іргетасы. Егер шығарылған сот актілері әділ әрі түсінікті болса, онда қоғамда заңға деген құрмет пен сенім артады. Ал егер керісінше болса, азаматтар арасында күмән мен сенімсіздік туындайды.
Осы тұрғыдан алғанда, Шу аудандық сотының ұжымы әрқашан сапалы сот актілерін қабылдау арқылы әділдікті қамтамасыз етуге күш салып келеді. Бұл – тек судьяның ғана емес, бүкіл сот жүйесінің абыройы мен беделін қалыптастыратын басты міндет.
Қорыта айтқанда, сот актісі – жай ғана ресми құжат емес. Ол – судьяның кәсіби деңгейінің айнасы, әділдіктің өлшемі, азаматтардың сот билігіне деген сенімінің негізі. Сондықтан Шу аудандық сотында әрбір істің әділ шешілуі мен заңдылықтың сақталуы – судьялар үшін басты қағида болып қала бермек.
Мар- Лен Тілеубеков,
Шу аудандық сотының төрағасы.
